BÖLGEMİZ

Giresun’da 16 İlçe, 24 Belediye (8’i Belde Belediyesi: Bulancak’ta Aydındere ve Kovanlık Beldeleri, Dereli’de Yavuzkemal Beldesi, Espiye’de Soğukpınar Beldesi, Eynesil’de Ören Beldesi, Görele’de Çavuşlu Beldesi, Merkez’de Duroğlu Beldesi ve Yağlıdere’de Üçtepe Beldesi), 208 Mahalle ve 549 Köy bulunmaktadır. 2023 yılı TÜİK ADNKS (Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi) sonuçlarına göre Giresun’un nüfusu 461.712 kişiden oluşmaktadır ve Giresun; 81 il arasında 44. sırada, TR 90 Bölgesi’nde ise 6 il arasında Trabzon ve Ordu’dan sonra 3. sırada yer almaktadır. Giresun nüfusunun Türkiye’nin toplam nüfusu olan 85.372.377 içindeki payı % 0,54 ve TR 90 Bölgesinin toplam nüfusu olan 2.733.265 içindeki payı ise % 16,9’dur. Giresun’un 2023 nüfusu; 2022 yılına göre % 2,41 artış, ADNKS’nin başladığı 2007 yılına göre ise % 10,6 artış göstermiştir. Giresun’un 2023 yılı nüfus yoğunluğu 68 kişi/km²’dir. Bu oran TR 90 Bölgesi’nde 78, Türkiye’de ise 111 kişi/km²’dir.

Giresun ili geneli yaş grubu nüfus verileri göz önünde bulundurulduğunda, 461.712 olan toplam nüfusun 306.480’i aktif nüfus iken(15-65 yaş arası nüfus), 70.535’i genç bağımlı nüfus, 84.697 kişi ise yaşlı bağımlı nüfus olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu veriler ışığında; nüfusun ortalama olarak %66,37’si aktif yani çalışma çağında ve katma değer üreten; geri kalan yaklaşık %33,63’lük kısmını ise bağımlı diğer bir deyişle aktif nüfusun bakmakla yükümlü olduğu, katma değer yaratmayan tüketici nüfus şeklinde sınıflandırmak mümkündür. Bu bakımdan Giresun ili nüfusu iş gücü bakımından genç ve dinamik denilebilecek bir kapasiteyi sahiptir.

TUİK’in 2023 yılı verilerine göre Giresun’da işgücüne katılım oranı %58,3, istihdam oranı %53,4 ve işsizlik oranı %8,5’dir. Bölgesel işgücü istatistiklerine göre ise Giresun’un da içinde bulunduğu TR90 Bölgesi’nde 2023 verilerine göre, işgücüne katılım oranı % 56,5, istihdam oranı % 51,7’tür ve işsizlik oranı % 8,4’dir. İŞKUR tarafından yayınlanan 2023 yılı işgücü Piyasası Araştırma Raporuna verilerine göre, 2023 yılı sonu itibarıyla Giresun ilindeki kayıtlı işsizlerin sayısı 16 bin 523 iken bu kişilerin içinde kadınların oranı yüzde 54,2 olup, 18-24 yaş arası gençlerin oranı ise yüzde 19,4 seviyesindedir. Giresun ilinde mesleklere göre kayıtlı işsiz sayıları incelendiğinde en fazla kayıtlı işsizin olduğu mesleklerin başında Temizlik Görevlisi mesleği yer almakta olup bu meslekte Giresun ilinde Kuruma kayıtlı 4 bin 108 işsiz bulunmaktadır. Bu mesleğin ilimizdeki toplam kayıtlı işsizler içerisindeki payı yüzde 24,9 seviyesindedir. Bu mesleği sırasıyla Beden İşçisi (Genel) ile Konfeksiyon İşçisi meslekleri takip etmiştir.

Giresun’da 2023 yılı SGK istatistiklerine göre SGK kapsamında 448.805 kişi bulunmaktadır. Bu değer güncel nüfus olan 461.712 kişinin % 97,2’sine denk gelmektedir. 448.805 kişinin %24,26’sı aktif sigortalı, %26,07’si gelir ve aylık alan, %40,22’si bakılmakla yükümlü olan kişilerden oluşmaktadır. Kalan %9,45 ise GSS kapsamında tescil edilenlerdir. 4-1/a kapsamında ve aktif sigortalı olan kişi sayısı 72.082 olup bunun 59.003’ü zorunlu sigortalıdır. Bu 59.003 kişi toplam 10.585 işyerinde çalışmaktadır. 59.003 kişinin %37,25’i kadındır. 10.585 işletmenin %89,65’inde çalışan sayısı 1-9 arasıdır. 10-49 arası çalışanı olan firma sayısı 963 (%9,10), 50-249 çalışanı olan firma sayısı 120 (%1,13) ve 250 ve üstü çalışanı olan firma sayısı ise 13 (%0,12)’tür. 10.585 işyerinin 532’si (%5) kamudur. Kamuda çalışan sayısı 10.514 (%17,8)’tür.

Giresun sağlık hizmetlerinin kalitesi bakımından son yıllarda dikkate değer bir iyileşme göstermektedir. Gerek kamuya ait sağlık kuruluşlarının çeşitliliğinin ve kapasite artırımının sağlanması gerekse özel yatırımlarla hizmete açılan sağlık kuruluşlarının artmasıyla birlikte Giresun bölgede sağlık alanında gelişme gösteren bir il konumuna gelmiştir. Bununla birlikte, sağlık altyapısının geliştirilmesi ve güçlendirilmesine yönelik kamu yatırımları da devam etmektedir. Giresun Üniversitesi’ne bağlı Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin faaliyete geçmesi de sağlık alanında Giresun’a önemli katkılar sağlamıştır.Giresun’da 17 devlet hastanesi, 2 özel hastane bulunmaktadır. İldeki hastanelerin 6 tanesi il merkezinde (4 devlet, 2 özel), 11 tanesi ilçelerde bulunmaktadır. Sağlık İl Müdürlüğü 2023 verilerine göre, il genelinde devlet ve özel hastanelerde toplam yatak sayısı 1.749’dur. Giresun’da 311'i uzman hekim, 208'i pratisyen hekim ve 73'ü aile hekimi olmak üzere toplam 592 hekim, 138 akademisyen, 82 diş hekimi ve 4.013 hemşire, ebe, asistan ve sağlık personeli bulunmaktadır. Giresun’da 2010 yılından beri Aile Hekimliği sistemi uygulanmaktadır. 16 Toplum Sağlığı Merkezi, 39 Aile Sağlığı Merkezi, 1 KETEM(Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi), 1 Verem Savaş Dispanseri bulunmaktadır.

Giresun ilinde brüt okullaşma oranları ilkokul düzeyinde % 94,17, ortaokul düzeyinde % 93,04, lise düzeyinde ise % 116,29'dur. Özellikle mesleki ve teknik lise düzeyinde Türkiye ortalamasının üzerinde okullaşma oranı vardır. İldeki okul sayısı 539, derslik sayısı 4.098, öğretmen sayısı 6.166 ve öğrenci sayısı 72.983’tür. 44 meslek lisesi bulunmakla birlikte, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı yetişkin eğitimi de sağlayan 16 Halk Eğitim Merkezi mevcuttur. Giresun Üniversitesi, 2006 yılında kurulmuş olup 2023 yılı itibariyle 13 Fakülte, 3 Enstitü, 6 Yüksekokul ve 17 Meslek Yüksekokulu, 22 Araştırma ve Uygulama Merkezi, 214 Bölüm, 230 Ana Bilim Dalı ve 44 Bilim Dalı, 15 Ana Sanat Dalı ve 8 Sanat Dalı, 219 Ön Lisans Programı ( 94’ü Aktif ) + 94 Lisans Programı ( 56’sı Aktif ), 59 Yüksek Lisans Programı ( 54’ü Aktif ) + 12 Disiplinler Arası Yüksek Lisans Programı, 12 Doktora Programı + 2 Disiplinler Arası Doktora Programı ve 1 Devlet Konservatuvarı ile toplam 17 yerleşkede eğitim öğretim vermektedir. Merkez'de Güre, Nizamiye ve Gazipaşa yerleşkelerinde; ilçelerde ise Alucra, Bulancak, Dereli, Espiye, Eynesil, Görele, Keşap, Piraziz, Şebinkarahisar, Tirebolu yerleşkelerinde bulunan fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokullarında 2023 yılı itibariyle 1.137 akademisyen ve 11.885 ön lisans, 12.458 lisans, 1.839 yüksek lisans ve 172 doktora olmak üzere toplam 26.354 öğrenci ile faaliyetlerini sürdürmektedir. Giresun Üniversitesi’nden 2006’dan bu yana 2022 yılı da dahil olacak şekilde 66.740 kişi mezun olarak diploma almaya hak kazanmıştır.

Giresun’da 10 sinema salonu, 1 müze, 15 halk kütüphanesi, 1 belediye tiyatrosu, 1 ilçe sanat tiyatrosu, 30 yerel gazete, 2 yerel televizyon kanalı, 9 yerel radyo bulunmaktadır.

Giresun ili önemli metalik maden yataklarına sahiptir. İl özelllikle bakır, kurşun ve çinko yatakları açısından zengindir. İl genelinde bakır-çinko-kurşun yatakları bulunmakla birlikte, en önemlileri Tirebolu, Espiye ve Şebinkarahisar ilçelerinde bulunmaktadır. Bentonit, barit ve kaolen gibi endüstriyel hammadde olarak ise başta Dereli, Bulancak ve Şebinkarahisar ilçeleri olmak üzere, görünür ve muhtemel rezervler öne çıkmaktadır. Giresun’da metalik maden işletme ruhsatlı sahalara bakıldığında ağırlıklı olarak bakır-çinko-kurşun rezervleri, endüstriyel hammadde üretimi olarak ise barit, mermer ve alunit rezervlerinin kullanıldığı görülmektedir.

Giresun ilinde 2024 yılı ÇKS sistemine kayıtlı toplam 85.000 çiftçi bulunmaktadır. Giresun Tarım ve Orman İl Müdürlüğü verilerine göre; fındık üretimi yapan çiftçi sayısı 82.000, çay üretimi yapan çiftçi sayısı 7.301, hayvancılıkla uğraşan çiftçi sayısı 19.925 ve arıcılık yapan çiftçi sayısı 2.067’dir. Toplam arazi alanı 6.934.000 dekar olan Giresun ilinin; %20’si tarım alanı, %47’si orman ve fundalık alan, %17’si çayır ve mera alanı, %16’sı ise tarım dışı araziden oluşmaktadır. Giresun’un toplam tarım alanı 1.413.977 dekardır. Bu alanın 1.177.290 dekarı fındık alanı olarak kullanılmaktadır. Giresun ilindeki tarım faaliyetleri sahil şeridinde fındık, çay, kivi ve mısır üretimi; iç kesimlerde ise hayvancılık ile tarla ürünleri ve yem bitkileri üretimi üzerinde yoğunlaşmıştır. Türkiye, dünya fındık üretiminin yaklaşık %65-75’ini; Giresun ise Türkiye‘nin toplam üretiminin yaklaşık %10-15’ini karşılamaktadır. 2023 yılı verilerine göre Giresun ili fındık üretiminde 72.060 ton üretim ve %11,09 pay ile Türkiye üretiminde dördüncü sırada, çay üretiminde 31.601 ton üretim ve %2,33 pay ile Türkiye üretiminde dördüncü sırada yer almaktadır.

Giresun ilinin balıkçılık potansiyeli, Türkiye ve Karadeniz balıkçılığı içerisinde önemli bir yer teşkil etmektedir. Giresun'un bir sahil kenti olması ve Merkez ilçe ile birlikte 8 ilçesinin deniz kenarında bulunması nedeni ile balıkçılık Giresun ili ekonomisinde önemli bir yer tutmaktadır. Giresun ilinde “Büyük Balıkçı” olarak tabir edilen gırgır ve trol donanımlı yüksek av kapasitesine sahip balıkçı gemileri dışında, balıkçılıkla uğraşan çok büyük bir kesimi, gelir düzeyi düşük ve “Küçük Balıkçı” olarak adlandırılan balıkçılar oluşturmaktadır. Su ürünleri sistemine kayıtlı 6.707 kişi ticari balıkçılık ve 2.755 kişi de denizde amatör balıkçılık yapmaktadır. İlimizden Karadeniz'e dökülen akarsular ve kaynak suları üzerinde kurulan balık çiftliklerinde “Gökkuşağı Alabalığı” üretim tesisleri bulunmaktadır. Ayrıca, Şebinkarahisar ve Alucra ilçelerimizdeki göletler ile Kılıçkaya barajında sazan, yayın vb. balıklar bulunmakta olup yöre halkınca avcılığı yapılmaktadır. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yayımladığı Ekim 2023 verilerine göre ilde 36 adet alabalık tesisi bulunmaktadır. Tesislerin toplam proje kapasitesi 173,8 ton ve yavru kapasitesi 8.783.000 adettir. Avlanan iç su ürünlerine bakıldığında ise Giresun’da 2000 - 2023 yılları arası avlanan toplam 564 ton iç su balığının 258 tonu Alabalık, 112 tonu Gümüş Balığı, 65 tonu Sazan ve 129 tonu da Kefal, Siraz, Yayın vb. diğer balıklardan oluşmaktadır.

Giresun’da ihracatın büyük bir kısmını natürel iç fındık ve işlenmiş fındık ürünleri teşkil etmektedir. Bunun yanında savunma ve havacılık sanayi, makine ve aksamları, meyve-sebze mamulleri ve hazır giyim sektörlerinde üretilen ürünler başlıca ihraç mallarıdır. Giresun ilinin 2023 yılına ait toplam Faaliyet İline Göre ( Ürün Menşei ) İhracat miktarı yaklaşık 705 Milyon dolar olup en önemli ihracat kalemi fındık ve fındık mamulleridir; bu nedenle, en çok ihracat yapılan dönem ağustos-eylül-ekim dönemidir. 85 farklı ülkeye ihracat yapılan Giresun ilinden en fazla ihracatın yapıldığı ülkelerin başında Almanya ve İtalya gelmektedir. 2023 yılında ihracat yapan 89 firmanın sektörel dağılımı ; %38,6’sı Gıda İmalatı, %14,8’i Makine İmalatı, %11,4’ü Tekstil, %11,4’ü İnşaat ve Nakliye, %10,2’si Orman ve Mobilya Ürünleri, %9,1’i Diğer, %3,4’ü İçecek İmalatı ve %1,1’i Savunma Sanayi şeklindedir.

TÜİK verilerine göre Giresun ili 2023 yılında 26 milyon dolar ithalat gerçekleştirmiştir. 2023 yılında en çok ithal edilen ürünler arasında plastikler ve mamulleri, kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve aletler, sebzeler, meyveler, demir veya çelikten eşya, organik kimyasal ürünler bulunmaktadır.

Giresun ilinde Temmuz 2023 verilerine göre kamu yatırımlarının sektörlere göre dağılımına bakıldığında, ilk sırada 89 proje ile DSİ gelmektedir. Bu 89 projenin 38'i Giresun'da özellikle sıkça görülen taşkınları önlemek adına taşkın erken uyarı sistemi, sel kapanları gibi çalışmalardan oluşmaktadır. DSİ'yi 33 proje ile ulaştırma ve altyapı sektörü, 29 proje ile elektrik & doğalgaz dağıtımı, 25 proje ile tarım ve ormancılık, 23 proje ile eğitim, 9 proje ile sağlık ve 1 proje ile spor izlemektedir. Ulaştırma alanında il için önem arz eden Giresun-Şebinkarahisar-Sivas Koridor ( Eğribel Geçidi ) Geçişi Projesi 2023 yılında tamamlanarak hizmete açılmıştır. Sağlık alanında devam eden projeler arasında Merkez İlçe Nizamiye Mah. Soğuksu Sağlıklı Hayat Merkezi ASM + TSM + 112 ASHİ, Çamoluk Entegre İlçe Hastanesi, Görele Opr. Dr. Ergun ÖZDEMİR Devlet Hastanesi 40 Yataklı Ek Bina, Doğankent Entegre İlçe Hastanesi + ASM + ASHİ, Piraziz Entegre İlçe Hastanesi, Merkez İlçe 2 Nolu ASHİ, Bulancak 3 Nolu Ballıca ASM ( 9 AHB ), Dereli TSM ( T 11 ) + ASM ( T 8 ) + 112 ASHİ, Espiye 3 Nolu ASM ( 4 AHB ) + İlçe SM ( T 5 ) bulunmaktadır. Turizm sektöründe de Doğu Karadeniz Turizm Master Planı çalışmaları devam etmektedir. İl açısından büyük öneme sahip yatırımlar arasında yer alan Bulancak Pazarsuyu 2. Organize Sanayi Bölgesi ve Ordu-Giresun Havalimanı Projleri ise tamamlanmış ve faaliyete geçmiştir. Giresun'da Ocak 2001 ile Haziran 2023 yılları arasında özel sektör yatırımlarına yönelik T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan 421 Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiş olup, bu Teşvik Belgelerinin % 42,52'si imalat, % 37,29'u hizmet, % 17,58'i enerji için verilmiştir. Ayrıca 11 adet de maden ve tarıma yönelik belge verilmiştir. Bu dönemde Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki yatırımların beklenen Sabit Yatırım Tutarı 6,221 Milyar TL, öngörülen istihdam ise 13.854 kişidir.

Giresun, Aksu ve Batlama vadileri arasında denize doğru uzanan bir yarımada üzerinde kurulmuştur. Doğu Karadeniz Bölgesi’ndeki diğer iller gibi sakin, huzurlu ve tabiat açısından zenginliklere sahip bir şehirdir. Kıyıdan 1 mil açıkta bulunan Giresun Adası (Aretias), Doğu Karadeniz ’in tek adası olması nedeniyle Giresun’a özel bir değer katmaktadır. Ada, doğal güzelliği, tarihi kalıntıları, kuş gözlem alanları ve mitolojik hikâyelerle harmanlanmış kültürel yapısı ile turistlerin de ilgi odağıdır. Giresun Kalesi ve Müzesi yerli ve yabancı turistlerin ilk ziyaret noktalarıdır. Turizm Merkezi ilan edilen Bektaş, Kümbet ve Kulakkaya yaylalarının yanında, Karagöl, Kazıkbeli, Çakrak, Paşakonağı, Karaovacık, Dokuzgöz ve Sisdağı belli başlı yaylalardır. Giresun’da yaylalar şehir merkezlerine çok uzak olmadıklarından ve yollar asfalt olduğundan ulaşım açısından sıkıntı yaşanmamaktadır. 2023 yılı verilerine göre yerli ve yabancı turistlerin geliş sayısı 180.079, yıllık geceleme sayısı 309.281’dir. Toplam 89 tesiste 2.217 oda ve 4.478 yatak bulunmaktadır. Turizm İşletme Belgeli 31 tesis, turizm yatırım belgeli 5 tesis, belediye belgeli 34 tesis ve 19 kamu misafirhanesi bulunmaktadır.

Giresun dünyanın en kaliteli fındığının yetiştiği yerdir. Dolayısıyla, fındık, ilin ticarete konu olan en önemli ürünüdür. Dünya pazarlarında tanınmış olan Giresun fındığı geçmiş yıllarda natürel olarak ihraç edilirken, bugün ilde kurulu bulunan modern tesislerde işlenerek kavrulmuş, kıyılmış, beyazlatılmış un ve püre halinde, bisküvi, çikolata, dondurma, tatlı ve hamur işlerinde, yemek ve salatalarda kullanılmak üzere ihraç edilmektedir. Giresun’da faaliyet halinde olan 2 adet OSB ve 5 KSS adet bulunmaktadır. I. OSB, 1990 yılında kurulmuştur. Toplam 70 hektar alana ve 41 parsele sahip olup 40 parseli tahsis edilmiştir. Parsel tahsisine göre %98 doluluk oranına sahiptir. 25 adet firma aktif olarak üretimini sürdürmektedir. 6 firma ihracat bazlı çalışırken 1 tane de yabancı sermayeli firma bulunmaktadır. Toplam 1.400 kişiye istihdam sağlanmaktadır. 2012 yılında kurulan Giresun II. OSB, toplam 48 hektar alana ve 52 parsele sahip olup 43 parseli 36 firmaya tahsis edilmiştir. Parsel tahsisine göre % 83 doluluk oranına sahiptir. Toplam 3.320 kişiye istihdam sağlanmaktadır. II. OSB’de Teknoloji Geliştirme Bölgesi kurulması için 30.07.2018 tarihinde Giresun Üniversitesi’ne 9.942,5 m² arsa tahsis edilmiş ve 28.02.2019 Tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 801 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile ilgili arsa Teknoloji Geliştirme Bölgesi olarak ilan edilmiştir. Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nin imar planı değişiklikleri yapılmış, Bakanlık tarafından onaylanmış ve askı süreci tamamlanmıştır. Mimari ve diğer projelerin yapım aşaması tamamlanmış olup Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nin inşaat yapım işlemleri devam etmektedir. Faal olan 5 KSS’nin toplamında ise 1.260 adet işyeri mevcut olup bunun 1.123’ü ( % 89,1’i ) dolu, 137’si ( % 10,9’u ) boştur. KSS’lerdeki toplam istihdam sayısı ise 3.473 kişidir. 1. OSB’nin fiziki yapısı ve altyapı problemlerinden dolayı, OSB’de istenilen firma kalitesine ve doluluğa ulaşılamamıştır. 2. OSB’nin ulaşım konusunda yeterli derecede elverişli olması ve altyapı konusunda sorunsuz olmasından dolayı yüksek oranda yatırımcı talebi almış ve tahsisleri tamamlanmıştır. İlin değişen ve gelişen yatırım ortamı beraberinde yeni yatırımların ile gelmesine vesile olmuştur. Artan yatırımcı talebi Giresun’da 3. ve 4. OSB’lere kapı aralamıştır. 2021 yılında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından onaylanan 3. ve 4. OSB’lerin imar çalışmaları devam etmektedir. 3. OSB Espiye ve Tirebolu arasında, 4. OSB ise Görele’nin Çavuşlu Beldesi’nde kurulacaktır.

Giresun’da 2023 Haziran ayı itibarıyla toplam kredi miktarı 28.223.182.000 TL’dir. Bu toplamın % 88,55’i (24.993.111.000 TL) nakdi kredi, % 11,45’i (3.230.071.000 TL) ise gayrinakdi kredidir. Giresun’da 2023 Haziran ayı itibarıyla toplam mevduat miktarı 25.370.013.000 TL’dir. Bu toplamın % 87,8’i (22.272.041.000 TL) tasarruf mevduatı, % 12,2’si (3.097.972.000 TL) diğer mevduattır. Tasarruf mevduatının % 60,1’i (13.393.471.000 TL) TL, % 39,9’u (8.878.570.000 TL) DTH cinsindendir. Diğer mevduatın ise % 80,2’si (2.484.904.000 TL) TL, % 19,8’i (613.068.000 TL) DTH cinsindendir. Giresun'da 2023 Haziran ayı itibarıyla 54 banka şubesi yer almaktadır. 1 şubeye düşen nüfus 8.349 kişidir. Kişi Başı Nakdi Kredi 54.836,19 TL, Kişi Başı Tasarruf Mevduatı 49.398,80 TL, Kişi Başı Toplam Mevduat 56.270,02 TL ve Kişi Başı Takipteki Alacak 597,87 TL'dir.