Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı’nın (DOKA) bölgede coğrafi işaretli ürün üreten ve pazarlayanlara yönelik düzenlediği Karadeniz Coğrafi İşaretli Ürünler Ağı Projesi Eğitim Programı’nın Rize bölümü kapanış oturumu ve sertifika töreniyle tamamlandı.
KARAMEHMETOĞLU: COĞRAFİ İŞARETLİ ÜRÜN SAYIMIZI ARTIRMALIYIZ
Rize Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Şaban Aziz Karamehmetoğlu, törende yaptığı konuşmada, Rize’de coğrafi işaretlere son dönemde önem verilmeye başlandığını belirterek, şunları söyledi:
“Anzer Balı, Derepazarı Pidesi, Hemşin Çorabı, Rize Baston Ekmek, Rize Bezi (Feretiko), Rize Enişte Lokumu, Rize Kavurması, Rize Muhlaması, Rize Pepeçurası, Rize Simidi, Rize Çayı ve Çayeli Kuru Fasulye Yemeği olarak 12 adet Coğrafi İşaretli ürünümüz var. Bunlar arasında Rize Muhlaması ve Rize Pepeçurası’nın Coğrafi İşaret çalışmalarını Rize Ticaret ve Sanayi Odası olarak yürüttük. Kasım 2018 tarihinde başvuru yapılması ile başlayan tescil sürecimiz, 2021 yılı mart ayında tamamlandı. Bunun yanı sıra Etli Karalahana sarmasının tescillenmesi için başvuru dosyamız hazırlanmış olup, başvuru sürecindedir. Öte yandan Rize Kemençesi ve Rize Tulumu’nun Coğrafi işaret çalışmalarını da yine Odamız olarak sürdürüyoruz. Coğrafi işaretli ürünlerin çok önemli bir konu olduğunun altını çiziyorum. Bazı illerin 60’ın üzerinde ürünü tescillenmiş. Rize olarak bu konuda çalışmalarımızı artırmalıyız. Tüm bu ürünleri yerel kalkınmanın anahtarlarından biri olarak gören ve katma değerlerinin artırılmasına yönelik çalışmalarda DOKA öncülüğünde Odamızın da içinde yer aldığı yeni bir proje başlattık. Avrupa Birliği tarafından finanse edilen Karadeniz Havzasında Sınır Ötesi İşbirliği Programı kapsamında yürütülen Karadeniz Coğrafi İşaretler Ağı Projesi kapsamında düzenlenen, Coğrafi işaretli ürün üreten, üretmeyi düşünen veya e-ticaretle pazarlamasını yapmak isteyenlerin katılımları ile eğitim programımızı başarı ile tamamlamış bulunuyoruz. Katılımcılar için bir yol haritası çizmeleri açısından büyük kazanımlar elde ettiklerine inanıyorum. Eğitim veren alanlarında uzman eğitimcilerimize katkılarından dolayı ayrı ayrı teşekkür ediyorum. Rize’de coğrafi işaretli ürünleri tescil eden kurumların temsilcilerine, coğrafi işaretli ürünleri üretenlere, pazarlayanlara, ayrıca coğrafi işaretli ürünleri üretmeyi ve pazarlamayı düşünerek eğitim programımıza katılan tüm katılımcılara ayrıca teşekkür ediyorum” diye konuştu.
ÖZDEMİR: DOKA’NIN DESTEKLERİ DEVAM EDECEK
Rize Ticaret ve Sanayi Odası’nda düzenlenen kapanış oturumunda söz alan DOKA Rize Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü Fatih Özdemir, eğitim programının Rize etabının başarıyla tamamlandığını söyledi. Katılımcıların eğitimden aldıkları bilgiler ile Rize’nin coğrafi ürünlerinin gelişimine ve katma değer yaratmasına katkı sağlayacağına inandığını belirten Özdemir, “Yeni yılda Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı Bakanlık koordinasyonunda DOKA tarafından yürütülecek. Özel sektör ve kurumlarımızın bu programdan yararlanarak özellikle kadın ve genç başta olmak üzere istihdamı geliştirmelerini hedefliyoruz. Özellikle coğrafi işaretli ürünlerin üretimi, ticarileştirilmesi, yaygınlaştırılması gibi konularda proje fikirleriniz varsa ajansımızın web sitesinden ya da Rize Yatırım Destek Ofisimiz kanalıyla başvurun. Fikirlerinizi birlikte geliştirebiliriz. Üreteceğiniz projeler ile hem coğrafi işaretli ürünlerin gelişmesi noktasında hem de yeni istihdam alanı oluşturulması noktasında katkı sağlayabiliriz. Bu düşüncelerle ümit ediyorum bundan sonraki yolunuz çok daha güzel yerlere bizleri eriştirir” dedi.
TESCİL SAHİBİ KURUM TEMSİLCİLERİ KONUŞTU
AB tarafından finanse edilen Karadeniz Havzasında Sınır Ötesi İşbirliği Programı kapsamında yürütülen Karadeniz Coğrafi İşaretler Ağı Projesi çerçevesindeki eğitim programının kapanış oturumunda ise coğrafi işaret alan kurum temsilcileri ve üreticiler deneyimlerini anlattı.
Derepazarı Belediyesi Başkan Vekili Hasan Şahin, Derepazarı pidesinin coğrafi işaretinin alındığını, ilçenin aynı zamanda mandalina ile de ünlediğini belirterek, mandalina reçeli çalışmalarını başlattıklarını ifade etti.
“2021’DE 4 BİN 352 KİLOGRAM ANZER BALI ÜRETİLDİ”
Rize Tarım Orman İl Müdürü Murat Genç, Anzer Balına coğrafi işaret aldıklarını belirterek, “Anzer balının yöreye çok özgün olması nedeniyle bu konuda çalıştık. Coğrafi işaretli ürünler mahreç ve menşei olmak üzere ikiye ayrılıyor. Anzer balı da menşe kökenli coğrafi işaretli ürünlerimizden bir tanesidir. Bir ürünün tüm veya esas nitelikleri belirli bir coğrafi alana ait doğal ve beşeri unsurlardan kaynaklanıyorsa bu durumdaki coğrafi işaretlere menşe adı verilir. İlimiz İkizdere ilçesi Anzer yaylasında üretilen ve Osmanlı dönemi kaynaklarında da yer alan Anzer balı için il müdürlüğümüz 2019 yılında müracaatta bulunmuş ve 2021 yılında coğrafi işareti almış bulunmaktayız. Bu coğrafi işaretli ürün bizim için çok kıymetli ve üretim sahasına giriş ve çıkışlar kontrol altında tutulmaktadır. Bu kıymetli ürünün üretilmesi ve korunmasında seferber olmuş durumdayız ve katkı sağlamaya devam etmekteyiz. 5 - 15 Ağustos tarihleri arasında sağım yapılmaktadır. Yapılan sağım neticesinde de elde edilen bal kooperatiflere teslim ediliyor. 6 kooperatif ve bir bireysel üreteci ile toplam 165 üreticiden yılda 7 bin 329 kilo bal üretilmektedir. 122 örnek üzerinde tahlil yapılarak 5 bin 509 kilosunun Anzer balı özelliği taşıdığı tespit edildi. Yine bu ballar Rize Gıda Kontrol Laboratuvarında Türk Gıda Kodeksi Bal tebliğine uygun olup olmadığı incelendi, bunun sonucunda da 4 bin 352 kilogram Anzer balı üretilmiş olduğu tespit edildi. Bu üretimlere coğrafi işaret vurularak seri ve sicil numarası ile tüketiciye 250 gram, 500 gram ve 1 kiloluk olarak sunulmuştur. Tüketicilerimizin bu balı alırken coğrafi işaret logosuna, üstünde Anzer balı yazmasına, üretim tarihine, kullanım şekline, parti ve seri numaralarına mutlak suretle bakmaları gerekmektedir.”
Rize Belediyesi Plan ve Proje Müdürlüğü Yapı Ressamı Sevgi Albayrak, “Bir haftalık programın inanılmaz verimli geçtiğini düşünüyorum. Katkı veren tüm kurum ve kuruluşlara teşekkür ediyorum. Değerlerimize sahip çıkma adına 2017 yılında Coğrafi işaret çalışmalarına başladık ve Rize simidinin coğrafi işaretini aldık. Ardından 2019 yılında Rize Baston Ekmeği ve 2021 yılında ise Rize enişte lokumunun coğrafi işaretlerini aldık. Tüm Karadeniz bölgesi olarak coğrafi işaretli ürünlerde çok zengin bir potansiyelimiz var. Bu değerlerimizi geleceğe ekonomik katma değerlerini artırarak taşmak istiyoruz. Eğitimde bizi bir araya getiren DOKA’ya, Rize Ticaret ve Sanayi Odamıza, eğitmenlerimize ve ilgili kurumlara teşekkür ediyorum. Bu bilgiler ile önümüzdeki yıl SOGEP programından ilimizin daha iyi yararlanacağını umuyorum” dedi.
Rize Ticaret Borsası Genel Koordinatörü Hasan Önder, 2011 yılında Rize ilinin coğrafi işaretler ile ilgili sadece 1 tane tescilli ürünü olduğunu anımsatarak, bugün 12 farklı ürün ile katma değer yaratıp kazanımlar sağlanmaya çalışıldığını söyledi. Bu başarının sadece odanın, borsanın, Belediyenin değil, sivil toplum kurumları ile hep birlikte başarıldığının altını çizen Önder, “İnanıyorum ki Rize ilinde coğrafi işaretler ile ilgili çok daha farklı değerlere ulaşacağız. Rize Ticaret Borsası olarak Çay ve Kavurma için coğrafi işaret aldık. Coğrafi işaret kültürümüzün korunması, üretimimizin geleceğe aktarılmasına katkı sağlarken, aile ekonomimize de katma değer yaratmaktadır. Türkiye olarak coğrafi işaretli ürünlerde denetimi başaramadık. Fransa’nın 70 milyar doları aşan bir coğrafi işaret ekonomisi ar. İtalya’ya bakıyorsunuz peynirinden tutun da farklı ürünlerinde keza öyle. Biz inanıyoruz ki Türkiye olarak Avrupa’nın belki de toplamından daha fazla coğrafi işaret alabilecek potansiyeldeyiz. Bunu katma değere dönüştürebilirsek ülkemize daha fazla kazandırabiliriz” diye konuştu.
Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Genel Sekreter Yardımcısı Ümit Orhan, DOKA tarafından desteklenen ve Dijital Denetleme ve Coğrafi İşaret Portalı hakkında bilgilendirmede bulundu. Coğrafi işaretli ürünlere ulaşılabilirliğin günümüzde önemli olduğunu işaret eden Orhan, e-ticaret projesi ile bu ürünlere coğrafi sınır tanımadan ulaşılabileceğini vurguladı. Orhan, Coğrafi işaretli ürünlerin ülkemizde gastronomi ürünleri, tarım ürünleri, el sanatları ürünleri olarak sınıflandırıldığını, bu portal üzerinden denetlenmiş ürünlerin pazarlanması yapılabileceğini kaydetti.
Konuşmaların ardından katılımcılara sertifikaları verildi.
EĞİTİM PROGRAMI 5 GÜN SÜRDÜ
Karadeniz Coğrafi İşaretli Ürünler Ağı Projesi Eğitim Programı’nın Rize bölümü 20 - 24 Aralık tarihleri arasında gerçekleştirildi. Katılımcılara, Besim Ogelman tarafından Coğrafi İşaretli Ürün Üreten Firmaların Kurumsallaştırma Desteği, Coğrafi İşaretli Ürünlerin Ticarileştirme ve Ticarileşme Modelleri, Özel Oytun Türkoğlu tarafından Coğrafi İşaretli Ürünlerde Markalaşma ve Marka Yönetimi, Zeynep İyiler tarafından da Coğrafi İşaretli Ürünlerin Dijital Pazarlaması ve E-Ticaret Çalışmaları eğitimleri verildi.