BÖLGEMİZ

Giresun’da 16 İlçe, 24 Belediye (8’i Belde Belediyesi: Bulancak’ta Aydındere ve Kovanlık Beldeleri, Dereli’de Yavuzkemal Beldesi, Espiye’de Soğukpınar Beldesi, Eynesil’de Ören Beldesi, Görele’de Çavuşlu Beldesi, Merkez’de Duroğlu Beldesi ve Yağlıdere’de Üçtepe Beldesi), 208 Mahalle ve 549 Köy bulunmaktadır. 2023 yılı TÜİK ADNKS (Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi) sonuçlarına göre Giresun’un nüfusu 461.712 kişiden oluşmaktadır ve Giresun; 81 il arasında 44. sırada, TR 90 Bölgesi’nde ise 6 il arasında Trabzon ve Ordu’dan sonra 3. sırada yer almaktadır. Giresun nüfusunun Türkiye’nin toplam nüfusu olan 85.372.377 içindeki payı % 0,54 ve TR 90 Bölgesinin toplam nüfusu olan 2.733.265 içindeki payı ise % 16,9’dur. Giresun’un 2023 nüfusu; 2022 yılına göre % 2,41 artış, ADNKS’nin başladığı 2007 yılına göre ise % 10,6 artış göstermiştir. Giresun’un 2023 yılı nüfus yoğunluğu 68 kişi/km²’dir. Bu oran TR 90 Bölgesi’nde 78, Türkiye’de ise 111 kişi/km²’dir.

TÜİK'in 26 Bölge'den oluşan İBBS 2 Düzeyi'nde yayımladığı 2022 yılı istatistiklerine göre, Giresun’un içinde bulunduğu TR 90 Bölgesi'nde % 63,3 işgücüne katılım oranı, % 57,0 istihdam oranı ve % 9,9 işsizlik oranı çıkmıştır. İşgücüne katılım ve istihdam oranları Türkiye ortalamasından yüksek, işsizlik oranı ise Türkiye ortalamasından düşük olmuştur. 2022 yılı SGK istatistik yıllığına göre; Giresun’daki işyeri sayısı 10.570 iken 4-1/a zorunlu sigortalı sayısı ise 64.315'tir. Giresun Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü 2023 yılı Ağustos ayı sanayi sicil kayıtlarına göre ise sanayi sektöründe yer alan 743 firmada 14.206 kişi istihdam olmakta iken % 34,27 ile hazır giyim ve % 30,33 ile de gıda sektörü en yüksek istihdamı sağlamaktadır. En fazla işyeri ise % 37,15 pay ile gıda sektöründe faaliyet göstermektedir. Giresun'da İŞKUR’a kayıtlı işsizlerin sayısı 22.418 iken bu kişilerin içinde kadınların oranı %53 ve 18-24 yaş arası gençlerin oranı ise %27,1 seviyesindedir.

Giresun sağlık hizmetlerinin kalitesi bakımından son yıllarda dikkate değer bir iyileşme göstermektedir. Gerek kamuya ait sağlık kuruluşlarının çeşitliliğinin ve kapasite artırımının sağlanması gerekse özel yatırımlarla hizmete açılan sağlık kuruluşlarının artmasıyla birlikte Giresun bölgede sağlık alanında gelişme gösteren bir il konumuna gelmiştir. Bununla birlikte, sağlık altyapısının geliştirilmesi ve güçlendirilmesine yönelik kamu yatırımları da devam etmektedir. Giresun Üniversitesi’ne bağlı Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin faaliyete geçmesi de sağlık alanında Giresun’a önemli katkılar sağlamıştır.Giresun’da 17 devlet hastanesi, 2 özel hastane bulunmaktadır. İldeki hastanelerin 6 tanesi il merkezinde (4 devlet, 2 özel), 11 tanesi ilçelerde bulunmaktadır. Sağlık İl Müdürlüğü 2022 verilerine göre, il genelinde devlet ve özel hastanelerde toplam yatak sayısı 1.740’dır. Giresun’da 384'ü uzman ve 355'i pratisyen olmak üzere 631 hekim, 192 akademisyen, 72 diş hekimi ve 6.227 hemşire, ebe, asistan bulunmaktadır. Giresun’da 2010 yılından beri Aile Hekimliği sistemi uygulanmaktadır. 16 Toplum Sağlığı Merkezi, 37 Aile Sağlığı Merkezi, 1 KETEM(Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi), 1 Verem Savaş Dispanseri bulunmaktadır.

Giresun ilinde brüt okullaşma oranları ilkokul düzeyinde % 94,17, ortaokul düzeyinde % 93,04, lise düzeyinde ise % 116,29'dur. Özellikle mesleki ve teknik lise düzeyinde Türkiye ortalamasının üzerinde okullaşma oranı vardır. İldeki okul sayısı 539, derslik sayısı 4.098, öğretmen sayısı 6.166 ve öğrenci sayısı 72.983’tür. 44 meslek lisesi bulunmakla birlikte, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı yetişkin eğitimi de sağlayan 16 Halk Eğitim Merkezi mevcuttur. Giresun Üniversitesi, 2006 yılında kurulmuş olup 2023 yılı itibariyle 13 Fakülte, 3 Enstitü, 6 Yüksekokul ve 17 Meslek Yüksekokulu, 22 Araştırma ve Uygulama Merkezi, 214 Bölüm, 230 Ana Bilim Dalı ve 44 Bilim Dalı, 15 Ana Sanat Dalı ve 8 Sanat Dalı, 219 Ön Lisans Programı ( 94’ü Aktif ) + 94 Lisans Programı ( 56’sı Aktif ), 59 Yüksek Lisans Programı ( 54’ü Aktif ) + 12 Disiplinler Arası Yüksek Lisans Programı, 12 Doktora Programı + 2 Disiplinler Arası Doktora Programı ve 1 Devlet Konservatuvarı ile toplam 17 yerleşkede eğitim öğretim vermektedir. Merkez'de Güre, Nizamiye ve Gazipaşa yerleşkelerinde; ilçelerde ise Alucra, Bulancak, Dereli, Espiye, Eynesil, Görele, Keşap, Piraziz, Şebinkarahisar, Tirebolu yerleşkelerinde bulunan fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokullarında 2023 yılı itibariyle 1.137 akademisyen ve 11.885 ön lisans, 12.458 lisans, 1.839 yüksek lisans ve 172 doktora olmak üzere toplam 26.354 öğrenci ile faaliyetlerini sürdürmektedir. Giresun Üniversitesi’nden 2006’dan bu yana 2022 yılı da dahil olacak şekilde 66.740 kişi mezun olarak diploma almaya hak kazanmıştır.

Giresun’da 10 sinema salonu, 1 müze, 15 halk kütüphanesi, 1 belediye tiyatrosu, 1 ilçe sanat tiyatrosu, 30 yerel gazete, 2 yerel televizyon kanalı, 9 yerel radyo bulunmaktadır.

Giresun ili önemli metalik maden yataklarına sahiptir. İl özelllikle bakır, kurşun ve çinko yatakları açısından zengindir. İl genelinde bakır-çinko-kurşun yatakları bulunmakla birlikte, en önemlileri Tirebolu, Espiye ve Şebinkarahisar ilçelerinde bulunmaktadır. Bentonit, barit ve kaolen gibi endüstriyel hammadde olarak ise başta Dereli, Bulancak ve Şebinkarahisar ilçeleri olmak üzere, görünür ve muhtemel rezervler öne çıkmaktadır. Giresun’da metalik maden işletme ruhsatlı sahalara bakıldığında ağırlıklı olarak bakır-çinko-kurşun rezervleri, endüstriyel hammadde üretimi olarak ise barit, mermer ve alunit rezervlerinin kullanıldığı görülmektedir.

Giresun İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden alınan verilere göre Giresun’da 85.000 çiftçi vardır. Bunların 82.000’i fındık üretimi ve 7.278’i çay üretimi yapmakta, 20.000’i hayvancılık ile de uğraşmaktadır. 6.934.000 Dekar toplam il arazisinin % 22,11'i tarım alanı, % 46,55'i orman alanı, % 16,85’i çayır ve mera alanı, % 14,49'u ise tarım dışı araziden oluşmaktadır. Giresun’un 1.533.354 Dekar olan tarım alanı, Türkiye’de 53. sırada yer almakta ve Türkiye’nin % 0,64’ünü oluşturmaktadır. TÜİK’in 2022 yılı verilerine göre 1.533.354 Dekarlık tarım alanının % 78,10'unda meyve, içecek ve baharat bitkileri, % 12,18'inde tahıllar ve diğer bitkisel ürünler, % 1,52'sinde ise sebzeler yetişmektedir. Kalan % 8,20 ise nadas alanıdır. Meyveler, içecek ve baharat bitkileri alanında Giresun, Türkiye’de 10. sırada yer almakta ve Türkiye’nin % 3,26’sını oluşturmaktadır. Giresun’daki meyveliklerin alanına bakıldığında fındık alanı toplam meyvelik alanının % 98,3’ünü, toplam tarım alanının ise % 76,8’ini oluşturmaktadır. Kalan % 1,7 meyvelik alanının % 1,4’lük kısmı ise çay yaprakları alanıdır. Fındık alanı bakımından Giresun Türkiye’de 3. sırada yer almaktadır ve Türkiye’de % 15,8 paya sahiptir. Çay alanında ise Giresun Türkiye’de çay üretilen 5 il içinde 4. sıradadır ve % 2 paya sahiptir. Üretime bakıldığında ise Giresun’da 2022 yılında üretilen 132.821 ton meyve, içecek ve baharat bitkilerinin 92.305 tonu (% 69,5) fındıktır. Her ne kadar üretim alanı toplam alana göre az olsa da Giresun’da 2022 yılında 20.189 ton çay üretimi yapılmıştır ve bu üretim Giresun’da fındıktan sonra % 15,2’lik pay ile 2. sırada yer almaktadır. Meyve üretiminde Giresun’da diğer ürünler arasında sırasıyla elma, armut, kiraz, kivi, ceviz, dut, kızılcık, muşmula vb. yer almaktadır. Giresun, 92.305 ton fındık üretimi ile Türkiye’de Ordu, Samsun ve Sakarya’dan sonra 4. sırada yer almış ve % 12,1 paya sahip olmuştur. Çay üretimine bakıldığında ise Türkiye’de çay üreten 5 il içinde Giresun 4. sırada yer almış ve % 1,55 paya sahip olmuştur. İlin tarım alanı dağılımında 2. sırada yer alan tahıllar ve diğer bitkisel ürünler alanı ise arazi ve iklim koşullarından dolayı Giresun’un özellikle iç kesimlerindeki Şebinkarahisar, Alucra ve Çamoluk ilçelerinde yoğunlaşmıştır. Bu bölgede yetişen ürünler arasında 2022 yılı ildeki üretim payına göre sırasıyla buğday, arpa, yonca, yulaf, korunga, patates, tritikale, mısır, fiğ, slaj mısır, kuru nohut, kuru fasulye, çavdar ve hayvan pancarı bulunmaktadır. Giresun bu ürünlerde Türkiye’de yüksek üretim paylarına sahip değildir. Sebzelere bakıldığında ise Giresun’da özellikle kara lahana, yeşil fasulye, domates, beyaz lahana ve salatalık üretimi il toplam üretiminin %86,4’ünü oluşturmaktadır. Kara lahana üretiminde Giresun, Türkiye’de 26 şehir içinde 2. sıradadır ve % 11,1 paya sahiptir.

Giresun’da dış pazarlara yapılan ihracatın büyük bir kısmı fındık işlemenin ağırlıklı olduğu tarıma dayalı sanayi ürünleri kaynaklıdır. İl ihracatında % 85 oranında bir paya sahip olan fındık, fındığa bağlı gıda sanayinin gelişmiş olduğu ve fındık tüketiminin yaygın olduğu Almanya, İtalya, Hollanda, İsviçre, Avusturya, İspanya, Belçika gibi Avrupa ülkelerine, ABD'ye, Çin'e ve İsrail'e ihraç edilmektedir. Bunun yanında Savunma ve Havacılık Sanayi Sektörü'nün payı da son 3 yılda ciddi ivme kazanarak % 7,25’e kadar yükselmiştir. Giresun ili 2022 yılında 346,4 milyon dolarlık ihracat rakamı ile bir önceki yıla göre % 2,15 oranında ihracat azalışı gerçekleştirmiştir. Ancak son beş yılda ise ihracat rakamında % 131 oranında artış kaydedilmiştir. Giresun Ticaret ve Sanayi Odası’ndan alınan verilere göre 2021 yılında Giresun ilinde 88 firma ihracat faaliyetlerinde bulunmuştur. Bu firmaların %45’i gıda imalatı, %15’i makine imalatı, %9’u tekstil, %6’sı orman ürünleri ve %2’si savunma sanayi sektörlerinde faaliyet göstermektedir. Giresun’un 2022’deki ihracatının TR 90 Bölgesi’ndeki payı % 16 olmuştur. Bu pay 2021’de de % 16 iken 2020’de % 14,5 ve 2019’da ise % 12’dir.

Giresun ilinde Temmuz 2023 verilerine göre kamu yatırımlarının sektörlere göre dağılımına bakıldığında, ilk sırada 89 proje ile DSİ gelmektedir. Bu 89 projenin 38'i Giresun'da özellikle sıkça görülen taşkınları önlemek adına taşkın erken uyarı sistemi, sel kapanları gibi çalışmalardan oluşmaktadır. DSİ'yi 33 proje ile ulaştırma ve altyapı sektörü, 29 proje ile elektrik & doğalgaz dağıtımı, 25 proje ile tarım ve ormancılık, 23 proje ile eğitim, 9 proje ile sağlık ve 1 proje ile spor izlemektedir. Ulaştırma alanında il için önem arz eden Giresun-Şebinkarahisar-Sivas Koridor ( Eğribel Geçidi ) Geçişi Projesi 2023 yılında tamamlanarak hizmete açılmıştır. Sağlık alanında devam eden projeler arasında Merkez İlçe Nizamiye Mah. Soğuksu Sağlıklı Hayat Merkezi ASM + TSM + 112 ASHİ, Çamoluk Entegre İlçe Hastanesi, Görele Opr. Dr. Ergun ÖZDEMİR Devlet Hastanesi 40 Yataklı Ek Bina, Doğankent Entegre İlçe Hastanesi + ASM + ASHİ, Piraziz Entegre İlçe Hastanesi, Merkez İlçe 2 Nolu ASHİ, Bulancak 3 Nolu Ballıca ASM ( 9 AHB ), Dereli TSM ( T 11 ) + ASM ( T 8 ) + 112 ASHİ, Espiye 3 Nolu ASM ( 4 AHB ) + İlçe SM ( T 5 ) bulunmaktadır. Turizm sektöründe de Doğu Karadeniz Turizm Master Planı çalışmaları devam etmektedir. İl açısından büyük öneme sahip yatırımlar arasında yer alan Bulancak Pazarsuyu 2. Organize Sanayi Bölgesi ve Ordu-Giresun Havalimanı Projleri ise tamamlanmış ve faaliyete geçmiştir. Giresun'da Ocak 2001 ile Haziran 2023 yılları arasında özel sektör yatırımlarına yönelik T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan 421 Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiş olup, bu Teşvik Belgelerinin % 42,52'si imalat, % 37,29'u hizmet, % 17,58'i enerji için verilmiştir. Ayrıca 11 adet de maden ve tarıma yönelik belge verilmiştir. Bu dönemde Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki yatırımların beklenen Sabit Yatırım Tutarı 6,221 Milyar TL, öngörülen istihdam ise 13.854 kişidir.

Giresun, Aksu ve Batlama vadileri arasında denize doğru uzanan bir yarımada üzerinde kurulmuştur. Doğu Karadeniz Bölgesi’ndeki diğer iller gibi sakin, huzurlu ve tabiat açısından zenginliklere sahip bir şehirdir. Kıyıdan 1 mil açıkta bulunan Giresun Adası (Aretias), Doğu Karadeniz ’in tek adası olması nedeniyle Giresun’a özel bir değer katmaktadır. Ada, doğal güzelliği, tarihi kalıntıları, kuş gözlem alanları ve mitolojik hikâyelerle harmanlanmış kültürel yapısı ile turistlerin de ilgi odağıdır. Giresun Kalesi ve Müzesi yerli ve yabancı turistlerin ilk ziyaret noktalarıdır. Turizm Merkezi ilan edilen Bektaş, Kümbet ve Kulakkaya yaylalarının yanında, Karagöl, Kazıkbeli, Çakrak, Paşakonağı, Karaovacık, Dokuzgöz ve Sisdağı belli başlı yaylalardır. Giresun’da yaylalar şehir merkezlerine çok uzak olmadıklarından ve yollar asfalt olduğundan ulaşım açısından sıkıntı yaşanmamaktadır. 2022 yılı verilerine göre yerli ve yabancı turistlerin geliş sayısı 196.734, yıllık geceleme sayısı 325.962’dir. Toplam 97 tesiste 2.222 oda ve 4.329 yatak bulunmaktadır. Turizm İşletme Belgeli 33 tesis, turizm yatırım belgeli 3 tesis, belediye belgeli 42 tesis ve 19 kamu misafirhanesi bulunmaktadır.

Giresun dünyanın en kaliteli fındığının yetiştiği yerdir. Dolayısıyla, fındık, ilin ticarete konu olan en önemli ürünüdür. Dünya pazarlarında tanınmış olan Giresun fındığı geçmiş yıllarda natürel olarak ihraç edilirken, bugün ilde kurulu bulunan modern tesislerde işlenerek kavrulmuş, kıyılmış, beyazlatılmış un ve püre halinde, bisküvi, çikolata, dondurma, tatlı ve hamur işlerinde, yemek ve salatalarda kullanılmak üzere ihraç edilmektedir. Giresun’da faaliyet halinde olan 2 adet OSB ve 5 KSS adet bulunmaktadır. I. OSB, 1990 yılında kurulmuştur. Toplam 70 hektar alana ve 41 parsele sahip olup 40 parseli tahsis edilmiştir. Parsel tahsisine göre %98 doluluk oranına sahiptir. 25 adet firma aktif olarak üretimini sürdürmektedir. 6 firma ihracat bazlı çalışırken 1 tane de yabancı sermayeli firma bulunmaktadır. Toplam 1.400 kişiye istihdam sağlanmaktadır. 2012 yılında kurulan Giresun II. OSB, toplam 48 hektar alana ve 52 parsele sahip olup 43 parseli 36 firmaya tahsis edilmiştir. Parsel tahsisine göre % 83 doluluk oranına sahiptir. Toplam 3.320 kişiye istihdam sağlanmaktadır. II. OSB’de Teknoloji Geliştirme Bölgesi kurulması için 30.07.2018 tarihinde Giresun Üniversitesi’ne 9.942,5 m² arsa tahsis edilmiş ve 28.02.2019 Tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 801 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile ilgili arsa Teknoloji Geliştirme Bölgesi olarak ilan edilmiştir. Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nin imar planı değişiklikleri yapılmış, Bakanlık tarafından onaylanmış ve askı süreci tamamlanmıştır. Mimari ve diğer projelerin yapım aşaması tamamlanmış olup Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nin inşaat yapım işlemleri devam etmektedir. Faal olan 5 KSS’nin toplamında ise 1.260 adet işyeri mevcut olup bunun 1.123’ü ( % 89,1’i ) dolu, 137’si ( % 10,9’u ) boştur. KSS’lerdeki toplam istihdam sayısı ise 3.473 kişidir. 1. OSB’nin fiziki yapısı ve altyapı problemlerinden dolayı, OSB’de istenilen firma kalitesine ve doluluğa ulaşılamamıştır. 2. OSB’nin ulaşım konusunda yeterli derecede elverişli olması ve altyapı konusunda sorunsuz olmasından dolayı yüksek oranda yatırımcı talebi almış ve tahsisleri tamamlanmıştır. İlin değişen ve gelişen yatırım ortamı beraberinde yeni yatırımların ile gelmesine vesile olmuştur. Artan yatırımcı talebi Giresun’da 3. ve 4. OSB’lere kapı aralamıştır. 2021 yılında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından onaylanan 3. ve 4. OSB’lerin imar çalışmaları devam etmektedir. 3. OSB Espiye ve Tirebolu arasında, 4. OSB ise Görele’nin Çavuşlu Beldesi’nde kurulacaktır.

Giresun’da 2023 Haziran ayı itibarıyla toplam kredi miktarı 28.223.182.000 TL’dir. Bu toplamın % 88,55’i (24.993.111.000 TL) nakdi kredi, % 11,45’i (3.230.071.000 TL) ise gayrinakdi kredidir. Giresun’da 2023 Haziran ayı itibarıyla toplam mevduat miktarı 25.370.013.000 TL’dir. Bu toplamın % 87,8’i (22.272.041.000 TL) tasarruf mevduatı, % 12,2’si (3.097.972.000 TL) diğer mevduattır. Tasarruf mevduatının % 60,1’i (13.393.471.000 TL) TL, % 39,9’u (8.878.570.000 TL) DTH cinsindendir. Diğer mevduatın ise % 80,2’si (2.484.904.000 TL) TL, % 19,8’i (613.068.000 TL) DTH cinsindendir. Giresun'da 2023 Haziran ayı itibarıyla 54 banka şubesi yer almaktadır. 1 şubeye düşen nüfus 8.349 kişidir. Kişi Başı Nakdi Kredi 54.836,19 TL, Kişi Başı Tasarruf Mevduatı 49.398,80 TL, Kişi Başı Toplam Mevduat 56.270,02 TL ve Kişi Başı Takipteki Alacak 597,87 TL'dir.